Aktualności 230. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja

230. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja

  • 04 maja 2021 20:03
W tym roku przypada 230. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja – pierwszej w Europie i drugiej na świecie (po konstytucji Stanów Zjednoczonych) spisanej konstytucji. Konstytucja 3 Maja została uchwalona przez Sejm Wielki 3 maja 1791 roku. Regulowała ona prawa i obowiązki ogółu mieszkańców oraz zasady organizacji władzy państwowej. Przekształcała państwo w monarchię konstytucyjną oraz wprowadzała zasadę trójpodziału władzy. Wyrazicielem suwerennej woli narodu miał być dwuizbowy Sejm.
Główne postanowienia, jakie zostały wprowadzone na mocy ustawy 3 maja 1791 r. to:
  • naród uznawano za suwerena kraju,
  • zniesienie wolnej elekcji,
  • ustanowienie dziedzicznej monarchii konstytucyjnej, następcą Stanisława Augusta Poniatowskiego miał zostać Fryderyk August Wettyn,
  • zlikwidowanie artykułów henrykowskich i pacta conventa,
  • król miał nominalnie sprawować funkcję naczelnego wodza,
  • monarcha miał prawo mianowania oficerów, urzędników, senatorów oraz biskupów,
  • władca nie był odpowiedzialny przed sejmem, ale jego decyzje wymagały kontrasygnaty (potwierdzającego ich ważność podpisu) odpowiedniego ministra,
  • wprowadzenie trójpodziału władzy na:
    • ustawodawczą, składającą się z izby poselskiej (w skład której wchodziło 204 posłów wybieranych na 2-letnią kadencję) i senatu (tworzonego ze 132 senatorów),
    • wykonawczą, tworzoną przez króla i Straż Praw (król miał przewodniczyć Straży Praw, pełnić funkcję szefa rządu i posiadać prawo inicjatywy ustawodawczej),
    • sądowniczą, ustanawiającą odrębne sądy dla szlachty, mieszczan i chłopów oraz Trybunał Koronny,
  • decyzje sejmu podejmowane drogą głosowania – większością głosów,
  • zniesienie liberum veto,
  • obowiązek zwoływania sejmu co 2 lata (z zastrzeżeniem stałej gotowości sejmu do pojawienia się na nagłych obradach w razie takiej konieczności),
  • zwoływanie co 25 lat specjalnego sejmu konstytucyjnego, mającego możliwość wprowadzania zmian w ustawie zasadniczej,
  • zacieśnienie więzi między Rzeczpospolitą a Litwą poprzez zniesienie podziału na oba kraje,
  • odebranie prawa głosu i decydowania o sprawach państwowych gołocie – szlachcie nieposiadającej ziemi,
  • religia katolicka stawała się religią państwową, jednocześnie zachowując powszechną tolerancję religijną i wolność wyznania,
  • zakaz zawiązywania konfederacji,
  • zakaz posiadania prywatnych wojsk,
  • wzięcie chłopów pod opiekę państwa.
 
„Flaga, nasz najważniejszy obok godła symbol narodowy, choć formalnie ustanowiona dopiero w 1831 r., od wieków towarzyszyła Polakom we wszystkich przełomowych wydarzeniach historycznych. Miłość do biało-czerwonej łączy naszą wspólnotę, daje nam siłę i nadzieję. Podczas 123 lat zaborów żyła w sercach naszych rodaków jako symbol wolnego i niepodległego państwa. Była świadkiem narodzin Niepodległej, Powstania Warszawskiego, Grudnia’70, „Solidarności” i oporu w stanie wojennym. Towarzyszyła naszym żołnierzom podczas Bitwy o Anglię i walk o Monte Cassino. Pamiętajmy o tym, szanujmy fakt, że przetrwaliśmy jako wspólnota – także dzięki symbolom narodowym - i bądźmy dumni z tego, że jesteśmy Polakami!” – napisał wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu Piotr Gliński z okazji Dnia Flagi Rzeczypospolitej Polski.
 
2 maja obchodzimy Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. To jedno z najmłodszych świąt państwowych, ustanowione w 2004 roku. W tym dniu szczególnie upamiętniamy historię polskich barw narodowych, symboli oraz tradycji patriotycznych. Święto ma również przypominać o poszanowaniu flagi i innych symboli narodowych.